Pierwszy rok działania e-sądu za nami. Dokładnie rok temu – 1 stycznia 2010 r. zaczął działać e-sąd, czyli elektroniczne postępowanie upominawcze. Utworzony wówczas w Sądzie Rejonowym w Lublinie XVI Wydział Cywilny swoją właściwością obejmuje cały kraj.

Główne cele powstania e-sądu to: uproszczenie i przyspieszenie procesu, obniżenie kosztów postępowania, skrócenie czasu wydania nakazu, a przede wszystkim odciążenie sądów rozpatrujących sprawy, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego.

W trakcie pierwszego roku działania e-sądu wpłynęło do niego prawie 700 tysięcy spraw (dokładnie 686.973 – dane z 30 grudnia 2010 r.)!

Z tego 635.751 spraw już załatwiono, w tym 613.153 przez wydanie nakazów zapłaty. Tylko w 18.562 sprawach wniesiono sprzeciwy od nakazów zapłaty (2,9% w stosunku do wydanych nakazów). W 12.367 sprawach stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty (1,9% ogółu załatwionych spraw). Dotychczas nadano klauzule wykonalności 310.468 nakazom.

Przedstawione liczby pokazują, że elektroniczne postępowanie upominawcze wprowadzone od 1 stycznia 2010 r. odniosło bardzo duży sukces. Elektroniczne postępowanie upominawcze to m.in. znacznie niższe koszty postępowania. Powodowie przy wniesieniu pozwu opłacają tylko ¼ opłaty zamiast całej i nie muszą oczekiwać na zwrot przez sąd ¾ opłaty w razie zakończenia sprawy przez wydanie prawomocnego nakazu zapłaty.

Ponadto powodowie nie muszą uiszczać opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, bowiem nie składają w e-sądzie dokumentu pełnomocnictwa, a jedynie powołują się na jego udzielenie. Znacznie niższe są także koszty przygotowania i wysłania pozwów, ponieważ powodowie nie muszą ponosić opłat pocztowych, nie zużywają papieru i drukarek. 

Uiszczone w e-sądzie koszty sądowe już na dzień 31 sierpnia 2010 r. opiewały na kwotę 15 308 744 zł., co  oznacza, że obywatele, w tym przedsiębiorcy nie musieli kredytować skarbu Państwa kwotą ponad 45 mln złotych.

Istota elektronicznego postępowania upominawczego polega na:

• umożliwieniu elektronicznej komunikacji z sądem, w tym również złożenia i opłacenia pozwu,
• utrwalaniu czynności w elektronicznym postępowaniu upominawczym tylko w systemie informatycznym, gdyż założeniem tego trybu jest rezygnacja z prowadzenia akt papierowych,
• szybkim wydaniu orzeczenia tylko i wyłącznie jako dokumentu elektronicznego,
• ograniczeniu czynności sądu do niezbędnego minimum i wprowadzenie zasady, że czynności powoda podjęte w inny sposób, niż drogą elektroniczną nie wywołują skutków i nie będą przez sąd procedowane.

Elektronizacja postępowania upominawczego obejmuje obszar merytoryczny od złożenia pozwu do złożenia wniosku egzekucyjnego u komornika sądowego. Efektem wprowadzanych zmian jest m.in.:

• Przyspieszenie postępowania – przede wszystkim poprzez uproszczenie procesu oraz jego automatyzację a także poprzez specjalizację pracowników e-sądu,
• Zminimalizowanie liczby dokumentów składanych do sądu i komornika, obarczonych wadami,
• Istotne obniżenie kosztów prowadzenia postępowania,
• Ułatwienie dostępu do dokumentów (orzeczeń, akt sprawy) osobom upoważnionym,
• Możliwość bieżącego śledzenia postępowania przez strony,
• Ułatwienie dostępu do sądu dla osób niepełnosprawnych,
• Ograniczenie do koniecznego minimum, czynności związanych z obsługą biurową w tradycyjnym rozumieniu (obsługa akt, papierowych repertoriów, części korespondencji – np. do strony powodowej),
• Łatwość złożenia pozwu przez powoda.

źródło: ms.gov.pl